Door Don Ceder op 25 april 2024 om 13:08Als dit rapport niet de druppel is om de toeslagen af te schaffen, wat dan wel?Bijdrage Don Ceder in debat met Parlementaire Enquêtecommissie Fraudebeleid en DienstverleningVoorzitter, het voelt gek om het te hebben over de kinderopvangtoeslagaffaire te hebben en hier te staan.

Ik heb namelijk lang aan de andere kant gestaan, naast ouders die ook hier op de tribune zitten, in de strijd naar erkenning, recht en herstel.Één van deze ouders heette Debora. Ze is jarenlang opgejaagd door de overheid en kreeg het stempel fraudeur. In 2012 begon de ellende met terugvorderingen van de Belastingdienst. In totaal liep het bedrag op tot 48 duizend euro. Hoeveel bewijs Debora ook naar de Belastingdienst opstuurde om aan te tonen dat de Belastingdienst het bij het verkeerde eind had: het was nooit genoeg. Ze gleed uiteindelijk weg in een diep moeras. Ze verloor haar baan, haar zelfwaardigheid, ze werd depressief, ze kon haar zorgverzekering niet meer betalen en kwam in de wanbetalersregeling, haar gebit ging achteruit, haar relatie liep op de klippen en ze werd depressief. Haar kinderen zagen een andere moeder en dat had ook effect op hen. Deborah was op een gegeven moment zowel fysiek, mentaal als financieel kapot en leefde van dag naar dag.Voorzitter, dit verhaal van Debora is niet de enige. Duizenden ouders én kinderen is dit overkomen.In het rapport wordt het gedicht van toeslagenkind Milton Moreira Morena geciteerd. Ik citeer hier enkele zinnen:“Het is oké om mij safe te voelen, samen met mijn medemens.Het is niet oké om alles maar te accepteren!Het is niet oké om stil te blijven ik heb ook een stem! Wij allemaal.Het is pas oké als ik zelf mag beslissen over mijn leven!!!OKE!!”Het is belangrijk om de verhalen van Debora, Milton en vele andere ouders en kinderen te blijven vertellen. Zodat we nooit vergeten hoe de overheid zoveel macht naar zich toe kan trekken, gelegitimeerd door een parlementaire democratie. En niet vergeten hoe de instituties allen kunnen falen in het beschermen van mensen tegen diezelfde macht van de overheid. Maar ook dat we begrijpen dat achter dit alles wantrouwen richting de burger zit. Dat zit achter het fraudebeleid, dat zit achter het toeslagenstelsel.Voorzitter, dit rapport toont de noodzaak aan om nú keuzes te maken. En de belangrijkste die we moeten maken is het toeslagenselsel afschafffen!   Als dit rapport niet de druppel is om de toeslagen af te schaffen, wat dan wel?De commissie oordeelt hard over de politiek die maar geen einde maakt aan het toeslagenstelsel. Ik citeer: “de wetgever is blind voor de gevolgen voor mensen”.Voorzitter, wat de ChristenUnie betreft laten trekken we echt een streep en rekenen we voor eens en voor altijd met het toeslagenstelsel af.Voorzitter,Ik wil de leden van de Parlementaire Enquêtecommissie Fraudebeleid en dienstverlening en hun ambtelijke ondersteuning heel hartelijk danken voor het werk dat door hen verricht is. Ook de leden van de commissie die nu geen Kamerlid meer zijn. Er ligt een omvangrijk en diepgravend rapport over het fraudebeleid van het Rijk en de uitvoeringsorganisaties. De commissie heeft grondig werk verricht en dat heeft het nodige van de leden gevraagd, aan tijd, aan inzet, aan het niet-beschikbaar zijn voor andere werkzaamheden. Dank allen.Algemene reactieDe titel van het rapport is veelzeggend. Blind voor mens en recht. De overheid, rechterlijke macht en politiek is blind geweest voor mens en recht.Dit rapport moet volgens de ChristenUnie-fractie de spreekwoordelijke druppel zijn om de wissel om te zetten.Het systeem op basis waarvan dit kon gebeuren is gebouwd op wantrouwen. Een systeem gebouwd op rationele beslissingen en mensen die hun hele leven en inkomenssituatie gemakkelijk kunnen overzien. Maar dit systeem houdt geen rekening met flexibele arbeidscontracten, diffuse samenlevingsvormen en wisselende inkomens.De regels in de sociale zekerheid moeten daarom menselijker. Dat betekent voor de ChristenUnie: eenvoudiger, meer oog voor wat van mensen gevraagd kan worden en met stevige rechtsbescherming.ToeslagenVoorzitter, ik wil beginnen bij de bron van de toeslagenaffaire. Het systeem van toeslagen dat anno 2024 nog steeds bestaat. Het systeem van toeslagen is bedoeld als inkomensbescherming. Om mensen te helpen met het betalen van zorg, wonen of zorg voor kinderen. Maar in de praktijk is het eenrekening van de woningcorporatie, zorgverzekeraar of kinderopvanginstelling.De commissie trekt hier harde conclusies. Er liggen nog steeds onverantwoorde financiële risico’s en onrealistische verantwoordelijkheden bij mensen. De oorzaak hiervan zit diep in de kern van het to