Wouter De Vriendt: “Belangrijke leidraad voor de verwerking van het koloniaal verleden van ons land”
Het rapport van de experten aangeduid door de Bijzondere Commissie “Congo - Koloniaal Verleden” is gepubliceerd op de website van de Kamer, laat commissievoorzitter Wouter De Vriendt (Groen) weten.
Het rapport van 680 bladzijden behandelt drie grote thema’s: geschiedenis - herinnering, herstel en participatie - kolonialisme en racisme.
Tien experten uit uiteenlopende disciplines en achtergronden schreven er ongeveer negen maanden aan mee, gedurende twee dagen per week. De expertengroep was doelbewust heterogeen, multidisciplinair en inclusief samengesteld. Ze bestond uit:
Dr. Zana Mathieu Etambala (KMMA, KULeuven), historicusDr. Gillian Mathys (UGent), historicaProf. Dr. Elikia M’Bokolo (EHESS, Université Kinshasa), historicusDr. Pierre-Luc Plasman (UCL), historicusProf. Dr. Sarah Van Beurden (Ohio State University), historicaAnne Wetsi Mpoma, kunsthistorica, diaspora-vereniging BamkoMgr. Jean-Louis Nahimana (wijlen), Oud-Voorzitter van de Burundese waarheidscommissieProf. Dr. Valérie Rosoux (FNRS en UCL) , dr. in de wijsbegeerte en internationale relatiesMartien Schotsmans, juristeLaure Uwase, advocate, diaspora-vereniging Jambo vzw
Wouter De Vriendt: “Met de publicatie van het expertenrapport van de commissie wordt een nieuwe stap gezet in de verwerking van het koloniaal verleden van ons land. Een grote dank aan de experten voor een werk van onschatbaar belang, op een zeer delicaat thema, en dat in moeilijke omstandigheden en in een beperkt tijdskader."
"Dit rapport is een belangrijke leidraad voor het verdere werk van de commissie. Het is opvallend veelzijdig. Het is een aaneenschakeling van interessante en soms verrassende inzichten, zowel in de breedte als in de diepte”, zegt De Vriendt. "Niet alleen geeft het een historisch overzicht en wijst het op opmerkelijke geschiedkundige vaststellingen, het geeft ook een waaier aan methodologische aanbevelingen waarmee de Bijzondere Commissie haar opdracht van herstel en verzoening tot een goed einde kan brengen. In uitvoering van de opdracht van de commissie, gaan de experts ook in op het verband tussen het koloniaal verleden en racisme, en op het belang van de strijd voor gelijkwaardigheid.”
De experten in herstel en participatie wijzen op de cruciale methodologische keuzes die het welslagen van de commissie zullen bepalen. Ze beroepen zich niet alleen op hun theoretische expertise, maar geven ook buitenlandse voorbeelden van herstel en verzoening die door een verkeerde aanpak op een mislukking zijn uitgedraaid.
De drie belangrijkste uitdagingen voor de commissie zijn volgens de experten:
Neem de tijd, ga niet overhaast te werk. Dit is een langdurig proces, dat enkel door traag vorderen nieuwe inzichten brengt. Inclusieve participatie en draagvlak is een must. Luister naar slachtoffers, zoek zoveel mogelijk aanspreekpunten buiten het parlementaire kader, ook in de drie betrokken landen. Transparantie is belangrijk, ook bij de verdere selectie van getuigen en deskundigen. Om tot deze volgende stap over te gaan, is eerst brede consultatie nodig.Dit rapport is de start van het effectieve werk van de Bijzondere Commissie “Congo - Koloniaal Verleden”. Binnenkort wordt het rapport gepresenteerd in het parlement en wordt over de verdere werkzaamheden beslist.
“Ons werk als Kamerleden start, maar ook het maatschappelijke debat over het rapport krijgt nu ruimte. En dat is een goede zaak. Ons land heeft een historische verantwoordelijkheid ten aanzien van de slachtoffers van de wandaden van het kolonialisme. Deze opdracht is te belangrijk om overhaast aan te pakken. De commissie zal niet op korte termijn voor een mirakel zorgen. Wonden helen vraagt immers tijd. En we moeten ook leren uit de ervaringen in het buitenland. Dan pas kan deze commissie slagen”, besluit Wouter De Vriendt.