Maurits Vande Reyde (Open Vld): “Vlaamse belastingdienst moet onterecht geïnde dubbele belastingen op erfenissen terugstorten”

Geplaatst op 07:53h in financiën, Vlaams Parlement door Stella Vansummeren

De Vlaamse belastingdienst (VLABEL) heeft jarenlang een onterechte dubbele erfbelasting aangerekend aan kinderen op de nalatenschap van hun overleden ouders.

Daarvoor is het veroordeeld door het Hof van Beroep in Gent. Vlaams Parlementslid Maurits Vande Reyde (Open Vld) vroeg in het Vlaams Parlement aan Minister van Financiën Matthias Diependaele (N-VA) om de onterecht aangerekende erfbelastingen uit het verleden terug te betalen.

“Belastingen op erfenissen zijn sowieso zwaar beladen. Het zijn belastingen op verdriet. Dat vele kinderen nu twee keer erfbelastingen hebben betaald op de nalatenschap van hun beide ouders is zeer onrechtvaardig”, zegt Maurits Vande Reyde.

Vlaams minister van Financiën Matthias Diependaele antwoordde in het Vlaams Parlement dat er momenteel acht rechtszaken lopen. “Het werkelijk aantal gevallen ligt ongetwijfeld veel hoger. Er zijn mogelijk duizenden kinderen die onbewust een dubbele erfbelasting hebben betaald na het overlijden van beide ouders. VLABEL moet daarover eerlijk communiceren en de kans geven aan iedereen om de dubbele belasting alsnog recht te zetten”, aldus Vande Reyde.

VLABEL raadt mensen aan om bankrekeningen na het overlijden van één ouder te splitsen, maar dat is volgens Vande Reyde onrealistisch. “Je kan niet vragen om de gemeenschappelijke spaargelden van ouders plots te splitsen na de dood van één ouder. In de praktijk laten kinderen één gemeenschappelijke rekening bestaan, zodat de langstlevende echtgenoot er over kan beschikken. Dat is de logische gang van zaken. Je kan niet verwachten dat kinderen na de dood van een ouder meteen bankrekeningen gaan splitsen. Dat zou dubbel familieverdriet betekenen. VLABEL moet de realiteit van mensen volgen, niet andersom.”

Waar gaat het over?

Veel Vlaamse koppels hebben een gemeenschappelijke bankrekening.

Wat gebeurt er met de gemeenschappelijke gelden als één van de echtgenoten overlijdt? In theorie worden die in tweeën verdeeld: de helft is voor de langstlevende echtgenoot (die daarop geen erfbelasting moet betalen), de andere helft behoort tot de erfenis van de overleden echtgenoot. Daarop is wel erfbelasting verschuldigd door de erfgenamen: de langstlevende echtgenoot wordt belast op het vruchtgebruik, hun kinderen op de blote eigendom.

Het geld zou dan ook op die manier verdeeld moeten worden. In de praktijk gebeurt dat vaak niet en worden de gemeenschappelijke gelden gewoon op naam van de langstlevende echtgenoot gezet. Een mooi gebaar van kinderen naar een ouder die pas weduwe of weduwnaar is geworden.

Wat gebeurt er dan wanneer die langstlevende echtgenoot overlijdt? Tot voor kort werden de erfgenamen opnieuw belast op de volledige som die op die gemeenschappelijke bankrekening stond. Maar die som was al een deel belast en daar hield de Vlaamse belastingdienst geen rekening mee. Ze betaalden dus een dubbele erfbelasting op een deel van de nalatenschap.

Wat doet VLABEL nu?

Sinds een vonnis van het Hof van Beroep in Gent en het in voege treden van het nieuwe goederenrecht op 1 september 2021 houdt VLABEL daar wel rekening mee. Zo maakt het dus komaf met die dubbele erfbelasting.

Kan een terugbetaling juridisch?

Ja, dat kan. Er zijn daarvoor twee opties:

Bij een recent overlijden hebben erfgenamen na het bepalen van de totale erfbelastingaanslag drie maanden en drie dagen de tijd om tegen die aanslag een bezwaar in te dienen.

Ook kan tot vijf jaar na het overlijden een zogenaamde ambtshalve ontheffing verleend worden van de te veel betaalde erfbelasting.

Daarvoor moeten erfgenamen wel kunnen aantonen dat de gelden niet werden verdeeld na het eerste overlijden en in handen bleven van de langstlevende echtgenoot.